Hulp bieden vanuit het hart! Dat is de insteek voor Erna Seiger en Wim Hiemstra, als het gaat om hulpverlening. Erna werkt al een tijd in de zorg en woont sinds een paar jaar in Friesland, na 30 jaar is zij haar partner Wim opnieuw tegengekomen. Om kinderen een veilige plek voor ontwikkeling te kunnen bieden en het hoofd te bieden aan uitdagingen, hebben ze samen Gezinshuis Heel Natuurlijk opgericht. Allebei met ervaringen van huis uit, maar ze brengen persoonlijk ook geheel hun eigen expertise. Erna past haar ervaring in de zorg toe en Wim behandelt ontwikkeling volgens de natuurlijke processen waarin hij is opgegroeid. De uitdaging aangaan, geldt niet alleen voor de kinderen zelf. Erna benadrukt ook het belang van emotionele openheid vanuit ouders naar zowel hun kinderen als de hulpverleners om écht verder te kunnen komen.
Het idee achter Ouderschap vanuit het hart vinden we terug bij Erna als kind, ze heeft inmiddels gemerkt dat ze in haar eigen opvoeding eigenlijk helemaal geen openheid heeft ervaren. In haar eigen opvoeding heeft ze een bepaalde onmacht bij haar ouders ondervonden. Ook omdat haar ouders in hun eigen opvoeding niet gewend waren te spreken over wat er echt speelde, laat staan om hun gevoelens te delen. Erna merkte dat haar ouders die onmacht buiten zichzelf neerlegden. De problemen die ze in de opvoeding tegenkwamen, werden in die tijd ook alleen maar besproken met de pastoor of de dokter – van hulpverleners was er toen geen sprake. Erna heeft de nadelen voor het hele gezin hiervan gezien en ervaren. Als er geen aandacht is voor hulpvragen, ga je vastlopen en dat is het laatste wat je wil.
Erna merkt dat er nu in de hulpverlening gelukkig wel aandacht is voor de hulpvragen van jongeren en kinderen en dat er hulp wordt geboden voor hun ouders om te leren en met de situatie om te leren gaan. Dat is al een stap vooruit. Maar de brandende vraag is, of kinderen en ouders wel écht gehoord worden… Wat Erna mist, is de juiste aandacht voor emoties van ouders. Het kan namelijk heel veel met je doen als ouder, wanneer je kind met lastige vragen zit. Volgens Erna ligt de sleutel tot openheid vaak bij de ouders. Zodra het slot er eenmaal af is, kunnen de hulpvragen van hun kind een hele andere wending krijgen. Zoveel kan emotionele openheid dus betekenen. En dat werkt dus ook echt twee kanten op. Veel ouders zien de dingen die ze moeilijk vinden aan zichzelf, gespiegeld in hun kinderen en dat zorgt vaak voor geslotenheid. Maar hoe kun je open en transparant communiceren met je kinderen als je niet open bent naar jezelf toe? Ouders hebben vaak een eigen stukje verleden wat ze ongemerkt doorgeven. Er zijn bepaalde verwachtingen, oude – vaak opgelegde – normen en waarden die soms generaties lang zwaar kunnen wegen binnen een familie. Of, soms misschien nog lastiger, onverwerkte zere plekken die het ontzettend lastig maken voor kinderen en hun ouders om hun hart te volgen. Als je niet communiceert, kun je er niks mee doen en dat is zonde.
Die openheid en communicatie, naast het feit dat alles er gewoon mag zijn, staat centraal in Gezinshuis Heel Natuurlijk. Niet alleen ouders krijgen een spiegel voorgehouden, maar ook hulpverleners. Want hoe komt het nou dat de ene hulpverlener volledig vanuit het hart werkt en de ander rationeel? De manier waarop we hulpverleners opleiden heeft hier volgens Erna, onder andere, grote invloed op. Binnen de opleidingen leer je dat je ‘boven’ een situatie moet staan, maar hoe kun je verbinding vinden – vanaf daarboven – met de mensen die je wilt helpen? Aangeven dat iets je raakt en kwetsbaar durven zijn, schept een band en zorgt voor wederzijds vertrouwen. Van hulpverlener naar cliënt en van ouder naar kind.
Voor Erna gaat effectief hulpverlenen dus niet over het vasthouden van methodiek, maar over werken vanuit gelijkwaardigheid en dat is heel wat anders dan gelijkheid. We zijn juist allemaal anders, maar dat betekent niet dat we niet naast elkaar kunnen staan. Zo werkt het ook voor ouders. De rol die een ouder heeft, is anders dan die van een kind maar als je naast elkaar gaat staan – begrijp je elkaar beter.
Erna en Wim hebben het zelf gezien en – nog belangrijker – gevoeld: verbinding is de sleutel tot vooruitgang!
Het verhaal van Erna’s werk en de ontwikkeling in de jeugdzorg wordt gekenmerkt door een strijd tussen hoe dingen ‘horen te gaan’ en wat natuurlijk voelt. Binnen het huidige jeugdzorgsysteem – waar er zó gefocust wordt op labelen en protocollen volgen – kan het je ontzettend lastig worden gemaakt om je hart te volgen. Erna is op zoek gegaan naar een manier om mensen zelfinzicht te geven, want op die manier krijg je handvatten om als hulpverlener én als ouder en/of kind om te gaan met de dingen waar je tegenaan loopt. Als een behandelende psychiater het even niet meer wist, stapte Erna graag het proces in. Op het moment dat je écht gaat luisteren, gebeuren er namelijk hele mooie dingen waarvan je in eerste instantie helemaal niet had verwacht dat ze mogelijk waren.
In Gezinshuis Heel Natuurlijk komen al deze dingen samen. De kinderen die er verblijven, hebben een flinke rugzak en je kunt ze het best helpen door de verbinding op te zoeken. Wanneer je 24-uurs zorg draagt, werkt dat proces heel anders dan wanneer je maar een uur met elkaar hebt… het resultaat is onmiskenbaar. Erna ziet aan alle kanten dat het werkt. Als hulpverlener dichtbij jezelf blijven en je openstellen, zorgt niet alleen voor een betere verbinding maar je krijgt zelf ook meer inzicht. Als je deze werkwijze vergelijkt met het afhangen van methodieken, die we in de jeugdzorg zo vaak hanteren, is het antwoord duidelijk. Erna en Wim hebben het zelf gezien en – nog belangrijker – gevoeld: verbinding is de sleutel tot vooruitgang!
Die verbinding staat centraal bij Ouderschap vanuit het hart, de werkwijze van Erna en Wim. Het woord ‘methodiek’ dekt de lading ook hier niet: het is een levenswijze. Je moet je kwetsbaar op kunnen stellen en echt voor een ander willen gaan.
Als je het Erna vraagt, is de kern van het verhaal dat alles er mag zijn. Alles móét er kunnen zijn. Binnen de zorg proberen we het zo vaak, maar niet elke emotie is om te buigen tot een positief resultaat. Gewoon zíjn, vaak in de meest letterlijke zin van het woord, zorgt ervoor dat je jezelf tegenkomt. En pas als je jezelf tegenkomt, kun je een ander écht helpen.
Daarom is NU de tijd aangebroken om elkaar te inspireren, uit te dagen & te helpen
We verzamelen voorbeelden en verhalen en creëeren nieuwe voorwaarden