Betrokken voorlopers in dit verhaal:
Marije Ijbema
Menu
In 2012 begon Marije als kinder- en jeugdpsychiater binnen de intensieve zorg van Accare. Zij richtte zich vooral op de zorg voor jongeren met een eetstoornis. Inmiddels is Marije sinds enkele jaren geneesheer directeur bij Accare. Marije is samen met collega’s de afgelopen jaren druk bezig geweest de klinische behandelingen voor eetstoornissen – stap voor stap – af te bouwen naar een situatie waarin alleen nog ambulante zorg bestaat. Ook kijkt ze veel mee met complexe casuïstiek, waarbij het vaak gaat over drang en dwang. Naast haar werk bij Accare is zij tevens consultatief betrokken bij Ambiq. Vanuit Accare is een samenwerking met Ambiq ontstaan rondom het terugdringen van dwang en drang nadat het separeren bij Accare sterk was teruggedrongen. Als laatste komt Marije ook af en toe binnen bij de gesloten jeugdzorg en dan met name JeugdzorgPlus in Groningen. Een volle agenda dus… maar allemaal met dat ene doel voor ogen: zoveel mogelijk jongeren helpen op een manier die het best bij hun past.
Dit verhaal gaat over een jonge Friese meid. Al een poos zijn er zorgen over haar. Niet alarmerend, maar ze zijn er wel. Alles verandert, na een traumatische ervaring op seksueel gebied. Zij vertoont steeds meer gedrag dat wél als alarmerend bestempeld kan worden en vooral richting zichzelf. Meermaals belandt ze in het ziekenhuis, nadat ze zichzelf veel schade heeft toebracht. Artsen maken zich steeds meer zorgen… in het ziekenhuis zien ze, mede door de vele- chirurgische ingrepen die keer op keer nodig zijn om haar er weer bovenop te krijgen, dat het bergafwaarts gaat met haar gezondheid.
Tussen alle ziekenhuisopnames door heeft de jonge Friese meid veel zorginstellingen van binnen gezien, van gesloten- naar minder gesloten vormen… en weer terug. En vooral dat ‘terug’ baart zorgen. Er lijkt geen zicht op vooruitgang te zijn. Traumabehandeling zou de eerste stap moeten zijn naar vooruitgang. Binnen de geslotenheid krijgt dat niet goed vorm. Het meisje geeft in een gesprek aan dat ze bang is voor traumahulp. Teruggaan naar trauma’s is eng, vreselijk zelfs. Maar dat is niet het enige waar ze bang voor is. Binnen de geslotenheid is ze bang voor haar eigen gedrag als gevolg van deze traumahulp, bang dat ze dusdanig zal gaan ontregelen dat een S.O.S. nodig is. Een S.O.S. betekent het indrukken van een pieper en dat betekent voor haar dat ze de isolatie ingaat. Ze durft dat proces niet aan te gaan, bang voor haar reactie – bang voor de isolatie. Zo loopt het steeds meer vast.
Samen met alle betrokkenen zijn we gaan werken aan een geïntegreerd plan. Een plan waarbij we buiten alle hokjes hebben gedacht.
Het kantelpunt komt als Marije, samen met diverse partijen, gaat werken aan een geïntegreerd plan. Een plan waar meerdere instellingen met elkaar samenwerken en er gekeken wordt door de ogen van de jonge Friese meid. “Jongeren zoals zij, met complexe problematiek, gaan vaak vanuit onmacht van instantie naar instantie en dat komt niet veel ten goede. Het vertrouwen, van deze jongeren, in de hulpverlening al helemaal niet.” Daarbij komt, dat er bij deze jongeren vaak een groot risico is of dat er juist erg vanuit veiligheid wordt gedacht, niemand wil écht de verantwoordelijkheid nemen. “Niemand wil die persoon zijn waarbij het mis gaat. Niemand wil dat tijdens zijn of haar dienst – onder zijn of haar dak – de situatie op noodlottige wijze escaleert. Maar de realiteit is dat het niet altijd goed kan gaan. We kunnen risico’s nooit helemaal vermijden.” Jongeren, zoals deze jonge Friese meid, kunnen vaak alleen geholpen worden als hulpverleners – gesteund door de organisatie – écht hun nek uitsteken. Dat vraagt om lef en dat vraagt om het erkennen van sommige risico’s. Als we die risico’s niet erkennen, dan belanden we in trajecten van ‘beheersen’… en daardoor bereiken we vaak het tegenovergestelde van perspectief.
Met de jonge Friese meid gaat het inmiddels beter. Er is na een uitgebreide zoektocht een plek gevonden waar ze zich goed ontwikkelt. Maar een ingewikkeld proces is het wel geweest. Het mooie- geïntegreerde plan dat was gemaakt, stagneerde. “Op een bepaald moment kwam deze Friese meid steeds dichterbij de 18 jaar-grens en dat zorgde ervoor dat er veel druk kwam te staan op de traumahulp en huisvesting. Want JeugdhulpPlus moet afgebouwd worden wanneer iemand 18 jaar is geworden.” En dat resulteerde weer in veel spanning waardoor behandeling opnieuw lastig werd. Uiteindelijk heeft GGZ Friesland de zorg overgenomen. Van daaruit is toegewerkt naar een woonplek waar traumabehandeling voor haar en het gezin is ingezet. Dit heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat het nu goed gaat.
“Naast ingewikkeldheden in het systeem die vaak een rol spelen (zoals bijvoorbeeld rondom financiering), gaat het om kennisontwikkeling – door met elkaar op een goede manier gebruik te maken van de kennis die er is. Door hier samen aan te werken, kunnen we hopelijk op een eerder moment in het leven van de jongeren ingrijpen. Maar het is ook belangrijk dat we risico’s durven te lopen en dat vraagt om lef… van instanties die aan alle kanten van het speelveld staan. Als je samen de risico’s draagt, voelen hulpverleners sneller de vrijheid om keuzes te maken die in het belang zijn van het perspectief van de jongeren. En perspectief is, wat mij betreft, altijd leidend.
Er is lef voor nodig om keuzes te maken, als we door de ogen van de jongere kijken. Wanneer organisaties en instanties hun nek uitsteken, kunnen jongeren echt geholpen worden. Vanuit een individueel plan en de daarbij behorende- goede verblijfsplekken, kunnen we ook de ‘complexe’ jongeren het perspectief bieden dat ze verdienen.
Daarom is NU de tijd aangebroken om elkaar te inspireren, uit te dagen & te helpen
We verzamelen voorbeelden en verhalen en creëeren nieuwe voorwaarden
